“ภาพยนตร์ที่บันทึกประวัติศาสตร์การเปลี่ยนแปลงของหนังไทย และแสดงหลักฐานนั้นอันสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตและค่านิยมแห่งยุคสมัย ซึ่งเปลี่ยนแปลงไปแล้วตามกาลเวลา”

ปี 2513 มนต์รักลูกทุ่ง ได้สร้างปรากฏการณ์ เป็นภาพยนตร์เพลงในระบบมาตรฐาน 35 มม. ฉายเต็มจอใหญ่ สามารถทำรายได้ถล่มทลายทั้งประเทศ จนทำให้ผู้สร้างหนังไทยต้องหันมาทำหนังในระบบ 35 มม. ในปี 2514 ดอกดิน กัญญามาลย์ ผู้สร้างหนังที่ต้องรสนิยมคนไทยจนประสบความสำเร็จโดยตลอด จึงได้สร้างหนังเรื่อง ไอ้ทุย ในระบบ 35 มม. เป็นเรื่องแรกของ ดอกดิน กัญญามาลย์ แต่เค้าโครงการเดินเรื่องยังมีร่องรอยหนัง 16 มม. ไม่ว่าจะเป็น อารมณ์ของหนัง, มุมกล้อง และวิธีการแสดง ส่วนเนื้อหาของหนัง ก็ยังคงแนวทางหนังแบบดอกดินที่มีครบทุกรสชาติดังเช่นเรื่องก่อนหน้าที่ประสบความสำเร็จทั้งหลาย อันเกิดจากการสั่งสมประสบการณ์มาตั้งแต่การแสดงจำอวด และอยู่กับคณะละครเร่ จึงสามารถรู้วิธีที่จะทำหนังให้ชนะใจผู้ชม จนเป็นเจ้าของวลี “ล้านแล้วจ้า” 

ไอ้ทุย เล่าเรื่องของ คุณเพรียว ผู้ได้รับมรดกจากคนรักเก่าของแม่ เธอจึงยินยอมมอบที่ดินให้ชาวบ้านได้ใช้ทำมาหากินโดยไม่คิดค่าเช่า กระทั่งวันหนึ่งที่เธอถูกคนร้ายบุกมาที่หมู่บ้านเพื่อลักพาตัวคุณเพรียว ทุย ลูกชายกำนันจึงเป็นแกนนำชาวบ้านในการต่อสู้เพื่อคุ้มครองคุณเพรียว ผลงานชิ้นนี้ของดอกดินจึงยังเต็มไปด้วยองค์ประกอบแห่งความสำเร็จทั้งมุกตลก ความรัก เพลงเพราะ และบู๊ เติมเต็มอรรถรสให้ครบครับสำหรับคนดูหนัง 

หอภาพยนตร์ได้รับภาพยนตร์ ไอ้ทุย กลับจากฮ่องกง ในโครงการหนังไทยกลับบ้าน สำหรับหนังเรื่องนี้นับเป็นตัวอย่างที่สมบูรณ์สำหรับการศึกษาหนังไทย จากผู้สร้างที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว โดยเฉพาะอย่างยิ่งการที่หนังอยู่ในช่วงเปลี่ยนผ่านที่สำคัญจากหนังยุค 16 มม. มาสู่ยุคหนัง 35 มม. ไอ้ทุย จึงสามารถบันทึกประวัติศาสตร์การเปลี่ยนแปลงของหนังไทย และแสดงหลักฐานนั้นอันสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตและค่านิยมแห่งยุคสมัย ซึ่งเปลี่ยนแปลงไปแล้วตามกาลเวลา  

ในเดือนมกราคมนี้ ไอ้ทุยจะกลับมาฉายขึ้นจออีกครั้งด้วยการแสกนฟิล์มใหม่ในความละเอียด 4K โดยจะจัดฉายที่โรงภาพยนตร์ศรีศาลายา หอภาพยนตร์ ในวันเสาร์ที่ 4 มกราคม และศุกร์ที่ 24 มกราคม 2563 เวลา 15.00 น. ชมฟรี