วิดีโอเทป / สี / เสียง / ความยาว 28 นาที
ปีสร้าง พ.ศ. 2525
ผู้สร้าง [แผนกศึกษาอบรม กองงานมวลชน และกิจการพิเศษ กอ.รมน. ภาค 2]
1 ธันวาคม พ.ศ. 2485 เป็นวันกำเนิดพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย (พคท.) หลังการประชุมครั้งแรกที่โรงแรมตุ้นกี่ หน้าสถานีรถไฟหัวลำโพง เป็นพรรคการเมืองก่อนมีกฎหมายพรรคการเมือง แต่จดทะเบียนต่อสู้ในระบอบรัฐสภาไม่ได้ เพราะไทยมีพระราชบัญญัติว่าด้วยคอมมิวนิสต์ พ.ศ. 2476 เพื่อป้องกันและปราบปรามลัทธินี้ ทำให้พรรคคอมมิวนิสต์ต้องเข้าป่าต่อสู้ใต้ดิน เกิดการต่อสู้ด้วยอาวุธกับรัฐบาลไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2508 และผ่านการต่อสู้หลายทศวรรษ จนถึงช่วงทศวรรษ 2520 ซึ่งการต่อสู้เข้มข้น เพราะหลังเหตุการณ์สังหารหมู่นักศึกษาในธรรมศาสตร์ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2519 นักศึกษาคนหนุ่มสาวจำนวนมากได้หลบภัยเข้าร่วมกับกองกำลังพรรคคอมมิวนิสต์ไทยในป่าทั่วประเทศ แต่ไม่กี่ปีได้เกิดกระแสขัดแย้งของชาติคอมมิวนิสต์ในภูมิภาค การเริ่มความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างไทยกับจีนคอมมิวนิสต์ รวมทั้งกรณีจีนถอนการสนับสนุน พคท. ทำให้พรรคอ่อนกำลังลง บรรดานักศึกษาที่เข้าร่วมเริ่มออกจากป่ากลับเมือง
จนต่อมาในปี พ.ศ. 2523 สมัยรัฐบาล พลเอก เปรม ติณสูลานนท์ มีการออกคำสั่งสำนักนายกรัฐมนตรีที่ 66/2523 เรื่อง “นโยบายการต่อสู้เพื่อเอาชนะคอมมิวนิสต์”เน้นใช้การเมืองนำการทหาร ปฏิบัติต่อผู้เข้าร่วมกับคอมมิวนิสต์ที่เข้ามามอบตัวอย่างประชาชนร่วมชาติ และช่วยเหลือให้ใช้ชีวิตใหม่ร่วมกันต่อไปในสังคมอย่างเหมาะสม ทำให้เกิดการมอบตัววางอาวุธของแนวร่วม พคท. ในหลายพื้นที่ และในเวลาต่าง ๆ กัน
วีดิทัศน์นี้ หอภาพยนตร์ได้พบจากช่อง YouTube แต่ยังไม่พบวัสดุสื่อที่ใช้บันทึกภาพยนตร์ เข้าใจว่าบันทึกขึ้นโดย กอ.รมน. ภาค 2 กองทัพภาคที่ 2 เป็นการบันทึกเหตุการณ์ และปี พ.ศ. 2525 หลังจากที่แกนนำของกองกำลังพรรคคอมมิวนิสต์ เขตปฏิบัติงานที่ 444 หรือเขตงานอีสานเหนือ ภูสระดอกบัว อำเภอดอนตาล (ซึ่งปัจจุบันอยู่ในจังหวัดมุกดาหาร) มีการเจรจากับฝ่ายกองทัพก่อนว่าจะขอออกมามอบตัวทั้งกลุ่ม โดยทางการไทยกำหนดให้ เอาวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2525 ซึ่งเป็นวันเกิดพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย เป็นวันทำพิธีออกมามอบอาวุธ และทำพิธียอมรับเป็นผู้ร่วมพัฒนาชาติไทย ที่บ้านบาก อ. ดอนตาล จ. มุกดาหาร
กองทัพภาคที่ 2 ได้เตรียมการทั้งหลายไว้แล้วที่บ้านบาก โดยตั้งแต่เช้าได้เดินทางเข้าไปยังฐานที่มั่น เขตงาน 444 ในป่า มีสื่อมวลชนทั้งไทยและต่างชาติติดตามเข้าไปทำข่าวด้วย ช่างถ่ายวีดิทัศน์ของกองทัพ บันทึกให้เห็นสภาพทั่วไปของค่าย ซึ่งเป็นเวลาเช้า พวกทหารกองทัพประชาชนและสหายมวลชนชาวบ้าน ทั้งชายหญิงและเด็ก ๆ อยู่ในสภาพและอารมณ์ของการเตรียมตัวออกจากป่า พวกเขายังไม่ได้กินอาหารเช้า เมื่อกองทัพภาคที่ 2 เข้ามา มีการแนะนำตัวบางคนที่เป็นแกนนำ และให้สหายทั้งหลายกินข้าวเช้า โดยถ้ายังอยู่ในช่วงการต่อสู้ พวกเขาคงจะมีกิจกรรมแห่งการเฉลิมฉลองเนื่องในวันเกิดพรรคคอมมิวนิสต์
หลังจากนั้นจึงมีการขนสหายทหารป่าและมวลชนขึ้นรถบรรทุกกองทัพไทยมายังบ้านบาก ซึ่งเป็นสถานที่จัดพิธีมอบอาวุธและกลับตัวกลับใจเป็นผู้ร่วมพัฒนาชาติ มีการทำพิธีชักธงชาติ ร้องเพลงชาติ โดยมี พลเอก อาทิตย์ กำลังเอก ผู้บัญชาการกองทัพบก เป็นประธาน นายทหารอื่น ๆ ที่เป็นบุคคลสำคัญในเวลาต่อมาคือ พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ เจ้ากรมยุทธการทหารบกในขณะนั้น มีการกล่าวรายงานจากฝ่ายทหาร ฝ่ายตัวแทนผู้ออกมาร่วมพัฒนาชาติไทย และพลเอก อาทิตย์ กล่าวให้โอวาท ซึ่งวิดีโอจงใจบันทึกภาพและเสียงไว้โดยตลอด
แม้ว่าวิดีโอนี้มิใช่เหตุการณ์พิธีมอบตัวหรือการออกจากป่าเป็นผู้ร่วมพัฒนาชาติไทยเพียงเรื่องเดียว และมิใช่เหตุการณ์ครั้งแรกหรือครั้งสุดท้าย แต่เป็นเหตุการณ์ที่น่าจะบันทึกให้เห็นบรรยากาศและความรู้สึกของทั้งสองฝ่ายได้ดีที่สุด
