๒๔๗๓

ผู้สร้าง พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร

ในสมัยรัชกาลที่ ๗ (๒๔๖๙-๒๔๗๘) การเล่นถ่ายภาพยนตร์ขนาดเล็ก ๑๖ มิลลิเมตร ซึ่งเวลานั้นเรียกกันว่า ภาพยนตร์สมัครเล่น เป็นงานอดิเรกที่พระเจ้าแผ่นดิน เจ้านาย ขุนนาง ตลอดจนราษฎรสามัญที่พอมีอันจะกินนิยมเล่นกัน นอกเหนือไปจากการนิยมเล่นกล้องถ่ายรูปนิ่ง ซึ่งแพร่หลายในสังคมไทยมาแต่รัชกาลที่ ๕ ภาพยนตร์อย่างนี้ ต่อมาเรียกและรู้จักกันในชื่อ ภาพยนตร์ส่วนตัวบ้าง ภาพยนตร์ครอบครัวบ้าง หรือ หนังบ้านบ้าง 

พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ ทรงเป็นเจ้านายที่ทรงเล่นกล้องถ่ายภาพยนตร์ ๑๖ มิลลิเมตร และทรงเป็นนักถ่ายภาพยนตร์สมัครเล่นสำคัญพระองค์หนึ่งในสมัยรัชกาลที่ ๗ ทรงถ่ายภาพยนตร์บันทึกเหตุการณ์ต่าง ๆ อย่างที่นักถ่ายภาพยนตร์สมัครเล่นนิยมกัน ได้แก่ งานพระราชพิธีสำคัญของบ้านเมือง การเดินทางท่องเที่ยว เหตุการณ์ในสังคมและชีวิตประจำวันหรือเทศกาล ชีวิตส่วนตัวของครอบครัว ญาติมิตร เหล่านี้เป็นธรรมดา

ผลงานภาพยนตร์ส่วนพระองค์หรืออาจเรียกว่า หนังวัง ของพระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์เคยมีอยู่หลายร้อยม้วน แต่สูญหายไปเกือบหมด โชคดีที่พระโอรสของพระองค์ คือ หม่อมเจ้าปิยะรังสิต รังสิต ได้นำฟิล์มภาพยนตร์ส่วนหนึ่งไปประทานให้หอภาพยนตร์แห่งชาติเก็บรักษาไว้ และในจำนวนนี้มีฟิล์มภาพยนตร์ซึ่งหม่อมเจ้าปิยะรังสิต รังสิต ทรงตัดต่อประมวลจากฟิล์มภาพยนตร์ที่เสด็จพ่อของท่านทรงถ่ายบันทึกเกี่ยวกับเหตุการณ์ประจำวันและเทศกาลต่าง ๆ ของชีวิตในวัง ซึ่งมีทั้ง วังสระปทุม ของสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้าและ วังไม้ ของพระองค์เอง ภาพยนตร์ส่วนพระองค์นี้หม่อมเจ้าปิยะรังสิต รังสิต ทรงตั้งชื่อว่า “ชีวิตก่อน ๒๔๗๕”

ภาพยนตร์ม้วนนี้มีความสำคัญในฐานะผลงานฝีพระหัตถ์ของเจ้านายนักถ่ายภาพยนตร์สมัครเล่นสำคัญพระองค์หนึ่งในสมัยรัชกาลที่ ๗ นอกเหนือจากการเป็นภาพยนตร์บันทึกชีวิตของเจ้านายในรั้ววังในยุคก่อนเปลี่ยนแปลงการปกครอง และที่พิเศษคือการบันทึกภาพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลและพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรเมื่อครั้งทรงพระเยาว์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคือภาพบันทึกวินาทีประวัติศาสตร์เมื่อยุวกษัตริย์ทั้งสองพระองค์เข้าเฝ้าเฉพาะพระพักตร์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว